Voornamelijk beursgenoteerde bedrijven kopen regelmatig eigen aandelen in. Het aantal uitstaande aandelen neemt hierdoor af, waardoor de winst per aandeel en het (relatieve) eigenaarschap van de resterende aandeelhouders toeneemt.
Wanneer creëert het inkopen van eigen aandelen waarde?
De directie van een beursgenoteerde onderneming weet vaak meer over de onderneming en haar toekomstperspectieven dan de beleggers (informatie-asymmetrie). Hierdoor kan een situatie ontstaan dat de beurswaarde een prijs reflecteert onder de werkelijke waarde van de aandelen.
Wanneer de onderneming de aandelen vervolgens inkoopt voor een prijs onder de waarde en de onderneming geen betere investeringsmogelijkheden voor het kapitaal heeft, creëert het inkopen van eigen aandelen waarde.
Het creëren van waarde vormt de voornaamste reden om eigen aandelen in te kopen.
Dividend uitkeren of aandelen inkopen?
Bedrijven die met liquide middelen zitten die ze niet waardecreërend in de eigen business of in overnames kunnen investeren, hebben veelal de keuze tussen het uitkeren van dividend of het inkopen van de eigen aandelen.
Dividenduitkering is waardeneutraal
Een dividenduitkering is waardeneutraal. Een euro (bruto) uitgekeerd aan dividend kost de onderneming ook een euro. Er treedt geen waarde-effect op.
Waarde-effect bij inkoop van aandelen
Bij de inkoop van aandelen kan wel een waarde-effect ontstaan. Wanneer de onderneming erin slaagt de aandelen voor een prijs onder de waarde terug te kopen, komt het positieve verschil toe aan de resterende aandeelhouders. Hierdoor neemt de waarde van de resterende aandelen toe.
Enkele voorwaarden waaraan voldaan dient te worden bij het inkopen van eigen aandelen
Bij het inkopen van eigen aandelen dient aan voorwaarden voldaan te worden. We noemen er enkele:
- Inkoop van eigen aandelen moet volgens de statuten mogelijk zijn;
- Het bestuur moet door de aandeelhouders (via de AvA) gemachtigd zijn aandelen in te kopen;
- De verkrijgingsprijs mag niet hoger liggen dan de vrije reserves.
Boekhoudkundige verwerking van inkoop van eigen aandelen
Volgens artikel 2:385 lid 5 BW mogen eigen aandelen of certificaten daarvan die de rechtspersoon houdt of doet houden, niet worden geactiveerd.
Volgens artikel 2:373 lid 3 BW mag het kapitaal niet worden verminderd met het bedrag van eigen aandelen of certificaten daarvan die de rechtspersoon of een dochtermaatschappij houdt.
Aftrek van wettelijke reserves is niet mogelijk, omdat volgens artikel 2:98 lid 2 jo. 2:207 lid 2 BW het gebonden eigen vermogen door de inkoop niet mag worden aangetast.
Dit impliceert dat de volgende boekingsgangen voor de inkoop en eventuele verkoop of intrekking van de aandelen gevolgd dient te worden:
Inkoop eigen aandelen
Vrije reserves
@ Liquide middelen
Eventueel weer verkopen van de aandelen:
Liquide middelen
@ Vrije reserves
Intrekken eigen aandelen
Geplaatst aandelenkapitaal (nominale waarde van de ingetrokken aandelen)
@ Vrije reserves