Een bedrijfsoverdracht kan op de volgende manieren plaatsvinden: aandelenoverdracht, aandelenfusie, bedrijfsfusie, activa/passiva-transactie & juridische fusie.  Per manier verschilt de manier van heffing / vrijstelling van belasting. In dit artikel geven we een korte (niet volledige!) samenvatting van de belastingheffing en eventuele vrijstellingen per manier van overdracht.

Aandelenoverdracht

In artikel 13 Wet VpB is de deelnemingsvrijstelling opgenomen. Wanneer de aandelenoverdracht onder de deelnemingsvrijstelling kwalificeert blijft bij het bepalen van de winst buiten aanmerking de voordelen uit hoofde van een deelneming, alsmede de kosten ter zake van de verwerving of de vervreemding van die deelneming.

Is de deelnemingsvrijstelling niet van toepassing en valt de heffing in de IB-sfeer, dan volgt – afhankelijk van o.a. het belang – de heffing in box 2 (vervreemdingsvoordeel) of box 3.

Aandelenfusie

In beginsel is de overdracht een vervreemding met een afrekenmoment over het vervreemdingsvoordeel (verschil tussen waarde in het economisch verkeer en de fiscale verkrijgingsprijs). Wanneer de overdracht kwalificeert als een aandelenfusie wordt het afrekenmoment echter uitgesteld. De Belastingdienst dient verzocht te worden de verkrijgingsprijs door te schuiven.

In artikel 3.55 Wet IB is de aandelenfusiefaciliteit opgenomen. Via de schakelbepaling in artikel 8 lid 1 Wet VpB is de aandelenfusiefaciliteit mede van toepassing op de vennootschapsbelasting. Wanneer de situatie kwalificeert als een aandelenfusie hoeft de belastingplichtige bij het bepalen van de in een kalenderjaar genoten winst het voordeel uit de vervreemding van aandelen of winstbewijzen in een kader van een aandelenfusie niet in aanmerking te nemen.

Bedrijfsfusie

In beginsel is de overdracht van activa en passiva een vervreemding met een afrekenmoment over stille reserves, fiscale reserves, goodwill en desinvesteringsbijtelling. Wanneer de overdracht kwalificeert als een bedrijfsfusie wordt het afrekenmoment echter uitgesteld.

Om als bedrijfsfusie te kwalificeren dient te worden voldaan aan de eisen van artikel 14 Wet VpB. Het is onder andere van belang dat activa en activa en passiva die samen een gehele onderneming of een zelfstandig onderdeel daarvan vormen worden overgedragen, de verkrijgende partij reeds belastingplichtig is of door de overname belastingplichtig wordt, de tegenprestatie voor de verkrijgende vennootschap het uitreiken van aandelen betreft en de bedrijfsfusie een zakelijke grondslag kent.

Activa/passiva-transactie

Wanneer gebruik wordt gemaakt van een activa-passiva-transactie die niet kwalificeert als een bedrijfsfusie dient de verkoper fiscaal af te rekenen over de stille reserves, fiscale reserves, goodwill en desinvesteringsbijtelling. De koper geniet in dit geval de mogelijkheid over goodwill af te schrijven. Vanuit de verkoper kan het argument gelden dat de verkoopprijs ter compensatie verhoogd dient te worden met goodwill / (goodwill * (1-VpB-tarief)). Vanuit de koper kan vervolgens beargumenteerd worden dat het fiscaal afschrijven over meerdere jaren geschiedt en de implicatie hiervan verdisconteerd dient te worden.

Juridische fusie

In beginsel is de overdracht een vervreemding met een afrekenmoment over de winst (verschil tussen waarde in het economisch verkeer en de fiscale boekwaarde). De winst die met de juridische fusie behaald wordt behoeft wanneer voldaan wordt aan artikel 14b lid 2 Wet VpB niet in aanmerking te worden genomen. Voor de aandelen van de verkrijgende rechtspersoon geldt drie jaar lang een vervreemdingsverbod. Worden de aandelen binnen drie jaar verkocht, dan wordt de juridische fusiefaciliteit teruggedraaid en dient alsnog afgerekend te worden over de meerwaarde van de onderneming.

Conclusie

Of en hoeveel belasting je betaalt wanneer je je bedrijf verkoopt, is sterk afhankelijk van de wijze waarop de transactie gestructureerd is. Begin tijdig met het verkoopklaar maken om de fiscale impact van de transactie te beperken. Tijdig betekent soms wel vijf jaar voor de transactie.