Het verwerven van een bedrijf puur of voornamelijk vanwege het talent is geen nieuw fenomeen, maar wel een strategie die steeds vaker wordt toegepast in een krappe arbeidsmarkt. Voor ondernemers biedt het een kans om versneld te groeien, te innoveren of toegang te krijgen tot schaarse kennis. Voor M&A-adviseurs vraagt het om een andere benadering van due diligence, waardering en integratie. Als de juiste voorwaarden aanwezig zijn – teamkwaliteit, cultuurfit, retentieplan – kan een acquihire een uiterst waardevolle zet zijn in de groeistrategie van een onderneming.

In dit artikel onderzoeken we waarom en hoe bedrijven een overname kunnen inzetten als strategisch instrument om talent te verwerven. We bespreken de voordelen, risico’s en aandachtspunten.

De opkomst van talentgedreven overnames

In veel markten is talent inmiddels een schaarser goed dan kapitaal. Bedrijven die willen innoveren, digitaliseren of snel schalen, stuiten vaak op een tekort aan hooggekwalificeerd personeel. Traditionele wervingskanalen leveren onvoldoende op, terwijl de concurrentie om goede mensen hevig is. In dat licht is het verwerven van een bedrijf met een compact maar waardevol team een interessante strategische zet.

Deze aanpak is zichtbaar in de technologiesector, waar bijvoorbeeld grote spelers startups overnemen om toegang te krijgen tot developers, productmanagers of AI-experts. Maar ook in de zorg, zakelijke dienstverlening, bouw en maakindustrie komt de strategie steeds vaker voor. Denk aan het overnemen van een ingenieursbureau om specifieke technische expertise binnen te halen, of een nicheadviesbureau om senior consultants en hun klantenbestand te integreren.

Wat maakt een acquihire aantrekkelijk?

Een talent first-overname kent een ander profiel dan een klassieke strategische of financiële overname. De waarde zit niet in het klantenbestand, de activa of de winstgevendheid, maar in het team. De volgende kenmerken maken een overname gericht op talent interessant:

• Snellere toegang tot gespecialiseerd personeel dan via reguliere werving of detachering.
• Bewezen teamdynamiek: de werknemers hebben al samengewerkt, zijn ingewerkt en productief.
• Lagere wervings- en inwerkkosten, ondanks de overnamekosten.
• Concurrentievoordeel door het binnenhalen van schaarse kennis of vaardigheden.
• Culturele fit: vooral wanneer het team past bij de waarden en dynamiek van de koper.

Vaak is een acquihire vooral aantrekkelijk als het lastig is om individuen los te trekken uit een team, bijvoorbeeld vanwege binding met collega’s of bestaande arbeidsvoorwaarden.

Aandachtspunten bij talentgerichte overnames

Het succesvol realiseren van een talentgedreven overname vraagt om andere accenten in het overnameproces. M&A-adviseurs spelen hierbij een sleutelrol. Enkele belangrijke aandachtspunten:

Medewerkers als kern van de due diligence

In plaats van te focussen op omzetgroei of EBIT-marges, ligt de nadruk bij een acquihire op het analyseren van het personeelsbestand:

• Wie zijn de sleutelpersonen?
• Wat is hun opleidings- en ervaringsniveau?
• Wat zijn hun arbeidsvoorwaarden en contractvormen?
• Zijn er risico’s op vertrek?
• Zijn er lopende concurrentie- of relatiebedingen?

Het in kaart brengen van motivatie, binding en leiderschap binnen het team is cruciaal om te bepalen of het beoogde doel – het binnenhalen van het talent – haalbaar is.

Behoud van het team na de overname

Een overname leidt vaak tot onzekerheid bij medewerkers. Als ze het gevoel hebben dat ze slechts worden ‘meegenomen’, kan dat leiden tot verloop. Een talentgerichte overname vereist daarom:

• Een goed onboardingsplan, inclusief cultuurintegratie.
• Retentieprikkels zoals bonussen, aandelencertificaten of carrièreperspectief.
• Transparante communicatie over de plannen en kansen.

In sommige gevallen worden sleutelpersonen opgenomen in de managementstructuur van de koper, of krijgen ze verantwoordelijkheid voor een nieuwe businessunit.

Waardering van het bedrijf

De waardering van een target bij een acquihire vereist maatwerk. Klassieke waarderingsmethoden zoals DCF of multiples zijn vaak minder relevant. De prijs wordt bepaald door:

• De waarde van het team voor de koper.
• De kosten (tijd, geld, onzekerheid) die vermeden worden via deze acquisitie.
• Eventuele nevenvoordelen zoals klanten of IP-rechten.

Vaak ligt de koopsom lager dan bij traditionele overnames, tenzij er sprake is van unieke competenties of hoge concurrentie om het team.

Juridische en fiscale structurering

In plaats van een aandelentransactie wordt bij talentgedreven acquisities soms gekozen voor een activa-passiva-transactie, of zelfs voor individuele arbeidsovereenkomsten met beëindigingsvergoedingen voor de verkoper. Voor M&A-adviseurs is het van belang te beoordelen welke structuur juridisch, fiscaal en strategisch het meest efficiënt is. Denk ook aan:

• Overname van verplichtingen uit arbeidsovereenkomsten.
• Toepassing van overgang van onderneming (art. 7:662 BW e.v.).
• Fiscale gevolgen voor koper, verkoper en medewerkers.

Wanneer is een acquihire zinvol?

Niet elke situatie leent zich voor een talentgerichte overname. De strategie is vooral effectief wanneer:

• De strategische doelstelling van de koper sterk afhankelijk is van menselijke kennis of creativiteit.
• Het target-bedrijf over een uniek team beschikt dat lastig los te werven is.
• Er sprake is van een ‘zachte landing’ – een bedrijfscultuur en structuur waarin het team zich thuis kan voelen.
• De waarde van het team opweegt tegen de kosten en complexiteit van de overname.

Vooral in groeifases, digitale transformatietrajecten of nieuwe markttoetredingen biedt deze aanpak voordelen.